Vertrouwen staat aan de basis van succesvol data delen. Want zonder vertrouwen houdt data delen op en stagneren transacties. Maar: Hoe zorg je voor voldoende vertrouwen in een wereld waarin elke transactie het gevolg is van gedeelde data en niet iedereen staat te trappelen om gegevens aan een ander te overhandigen?
9 vragen aan Mariane ter Veen, Director Data Sharing van Innopay.
Data delen lijkt de gewoonste zaak van de wereld. Is dat echt zo of...?
"In een ideale wereld vinden alle transacties veilig én vertrouwd plaats. Vroeger dachten mensen bij het woord 'transacties' alleen aan financiële transacties. Maar nu weet iedereen dat een 'post 'liken' op Facebook' in feite ook een transactie is. Het is een transactie met data. En het 'liken' vertegenwoordigt net zo goed waarde. Mensen geven immers een voorkeur aan en zorgen er zodoende voor dat een post hoger in de rangorde komt. Mensen én organisaties wisselen steeds meer data uit. Het probleem is dat we niet geregeld hebben hoe wij die data veilig en vertrouwd delen."
Mariane ter Veen is Director Data Sharing bij consultancybureau INNOPAY. Zij gelooft in een wereld waarin het betrouwbaar uitwisselen van gegevens de sleutel is tot het ontsluiten van nieuwe bedrijfsmodellen en het verlagen van kosten. Mariane helpt organisaties om met een open blik te kijken naar de mogelijkheden binnen het digitale transactietijdperk. Waardecreatie door ecosysteem-overkoepelende samenwerking speelt hierin een belangrijke rol. Mariane heeft een schat aan ervaring op het gebied van data delen, zowel in publieke-private samenwerkingsverbanden als in het helpen van individuele organisaties. Onlangs stond ze aan het roer van de ontwikkeling van iSHARE, een afsprakenstelsel voor data delen in de logistieke sector.
En... is de benodigde data altijd beschikbaar?
"Nee, er is een groeiend ongemak in de samenleving bij het ter beschikking stellen van data. De belangrijkste reden? Een gebrek aan vertrouwen. Mensen vertrouwen grote partijen niet direct als zij data delen. Wanneer data in handen komt van een andere partij (derden), dan verlies je voor een deel de controle over wat er met die data gebeurt."
Mensen gaan bewuster om met data en zijn kritisch op 'datahongerige' partijen, prima toch?
"Ja, mensen zijn terecht kritisch én alert. Er zijn kansen en bedreigingen. Data is goud waard. Zodra een partij de voordelen van de digitale goudmijn volledig benut en een andere betrokken partij daar niets of weinig voor terugkrijgt, dan ontstaat wrijving. Het is inderdaad prima dat mensen bewust omgaan met data en organisaties aanspreken als zij onvoldoende baat hebben bij het delen van data. Maar het zou jammer zijn alleen de focus te leggen op de negatieve kanten van data delen vanuit onevenwichtigheid. Waarom? Data delen maakt nieuwe dingen mogelijk. Het is toch juist fantastisch als we door data delen beter bediend worden?"
Techgiganten als Google, Facebook en Amazon verdienen aan de data die zij hebben verzameld. Het betreft data die consumenten en bedrijven vrijwillig hebben gedeeld. Waar gaat het dan mis?
"In sommige gevallen komt de wederkerigheid in het geding. Consumenten en bedrijven moeten maar zien wat data delen hen oplevert. Wanneer de ene partij meer profiteert dan de andere, dan noemen we dat een scheve 'data benefit balance'. En er zijn tal van voorbeelden waarbij dat gebeurt. Dagelijks. Het netto resultaat is dat mensen in toenemende mate bezorgd zijn. En dat is volledig begrijpelijk."
Hoe lossen we dit op?
"Allereerst moeten we het vertrouwen én de data benefit balance herstellen. Een eerste goede stap is al gezet met wetgeving: denk aan de General Data Protection Regulation (GDPR) en de Payment Service Directive 2 (PSD2). Maar wetgeving alleen is niet genoeg."
"De tweede stap is werken aan datasoevereiniteit. Geef consumenten en organisaties meer controle over hun data. Zorg er wel voor dat de toegang tot data goed geregeld is. Meer controle over data lost het vertrouwensprobleem op. De directe belanghebbenden weten dan precies welke partijen toegang hebben tot welke data en wat zij hiermee kunnen of mogen doen."
Datasoevereiniteit, hoe werkt dat in de praktijk?
"We hebben een generieke manier nodig om data te delen; Een infrastructuur waarmee consumenten en bedrijven data kunnen controleren én bepalen wie toegang heeft tot welke gegevens. Ook biedt deze infrastructuur de mogelijkheid te bepalen wat andere partijen met de data mogen doen. Ik heb het dan over een 'zachte' infrastructuur die voortkomt uit heldere afspraken en niet uit techniek. Een zachte infrastructuur maakt data uitwisselen tussen partijen mogelijk, zonder dat een partij eigenaar wordt van de data."
Klinkt logisch, hoe werkt zo'n 'zachte' infrastructuur?
"Een bedrijf geeft bijvoorbeeld aan een andere partij toegang tot zijn data in ruil voor een dienst of service met financiële waarde. Beide partijen benutten dan van de voordelen van data delen. Of een persoon geeft een organisatie toestemming (consent) om data te gebruiken om een goed aanbod te doen. Er is equilibrium in de data benefit balance. Ook is het mogelijk om controle uit te oefenen op de beschikbaar gestelde data. Hiermee is ook het vertrouwensprobleem opgelost."
Stel, we gaan aan de slag... Wie moet een zachte infrastructuur ontwikkelen en/of faciliteren?
"Een zachte infrastructuur die leunt op het principe van datasoevereiniteit werkt alleen als je de infrastructuur op sectorniveau - beter nog: sector-overschrijdend - inricht. Er moet een publiek-private samenwerking komen waarin organisaties en overheden samenwerken. Vergelijk het met de infrastructuur die wij in Nederland hebben om te reizen met de auto of de trein. Voor de aanleg is een overkoepelende samenwerking cruciaal. Het probleem is te groot om door één partij opgelost te worden. Dat geldt ook voor datasoevereiniteit."
Concreet: welke stappen kunnen organisaties nu - as we speak - nemen?
"Elke organisatie heeft te maken met data delen. Bedrijven kunnen direct op strategisch niveau nadenken over de wijze waarop zij binnen en buiten de eigen organisatie omgaan met data delen. Waar liggen voor hen de kansen om waarde te creëren met data? In welke ecosystemen kunnen ze samenwerken? En ze kunnen direct aan de slag met de eerste stap, door bijvoorbeeld hun gebruikers volledig inzicht te geven in wat er met hun data gebeurt. Bied de delers van data vervolgens ook de mogelijkheid om data 'terug te trekken'."
"Meer controle over data, daar gaat het om. Zo versterk je het vertrouwen in de organisatie en met meer vertrouwen neemt de transactiebereidwilligheid toe. Focus niet op de bedreigingen, pas je aan en denk in wederzijds belang. Hoe meer organisaties een datadeelstrategie ontwikkelen op basis van een zachte infrastructuur en datasoevereiniteit, hoe meer de motor van de economie de ruimte krijgt om op volle toeren te draaien. Uiteindelijk profiteren we allemaal van data delen."
-
-
Er zijn nog geen reacties.Reageer
Preview